Biała (Белая) (rzeka)


Długość: 34km lub 19 km (źródła białoruskie są w tej kwestii nieprecyzyjne)
Powierzchnia zlewni: 258km³ lub 464 km³ (źródła białoruskie są w tej kwestii nieprecyzyjne)
Źródła: okolice wsi Chlewiszcza (Białoruś) lub wsi Omieleniec (bBiałoruś)
Ujście: Leśna Prawa
Rzeki Puszczy Białowieskiej

Rzeka, prawy dopływ Leśnej Prawej.

Zaznaczona jest na mapie Michała Połchowskiego z 1784 roku (Mappa Geometryczna JKMci z przyległościami Geografie położonemi Każdey Stacji udzielnie ultimus Augusti 1784 deliniowana. Plan Pierwszy Traktu z Lady przez Straż do Białowieży).

Edward Karol von Eichwald, kierownik katedry zoologii Uniwersytetu Wileńskiego, pisze o niej w swym dziele pt. „Naturhistorische Skizze von Lithuanien, Volhynien un Podolien” (Wilno 1830): „Rzeka Biała bierze swój początek w majątku Opole hr. Chodkiewicza i płynie obok leśnictwa, gdzie przez nią prowadzi most królewski. Biała łączy się z Leśną i wpada następnie 10 wiorst poniżej Brześcia do Bugu. Posiada ona wiele młynów i dlatego nie mogą nią jechać czółna…”.

W „Pamiętniku Fizjograficznym” (T. VIII, Warszawa 1888, s.74) nasi botanicy – Franciszek Błoński, Karol Drymmer i Antoni Ejsmond, piszą o Białej: „Rzeka w straży Stołpowickiej”.

W „Encykłapiedyi pryrody Biełarusi” (T.1, Minsk 1983, s.280) podaje się: „Biała (Белая) – Rzeka, prawy dopływ Leśnej Prawej (zlewnia Bugu), w Kamienieckim rejonie. Długość 34 km. Początek bierze na południowy wschód od wsi Chlewiszcza. Średni spadek 0,4 prom. Główne dopływy: Policzna (lewy), kanał Rów Chwaszczowski, Sipurka (prawy). Zlewnia (464 km kw.) na północy Równiny Przybużańskiej (…). Koryto w środkowej części (na odcinku 10 km) skanalizowane, pogłębione. Głębokość rzeki w środkowej części: 8-12 m, w górnej i dolnej: 2-4 m. Średni przepływ wody u ujścia 2,1 m sek. Na okres wiosenny przypada ok. 40% rocznego przepływu”. Podobne dane podaje też opracowanie pt. „Reki, aziory i wadaschowiszczy Biełarusi” (Minsk 1979, ss.216).

Natomiast w pracy W. N. Tołkacza i N. I. Awchimowicza „Gidrografija i gidrołogija Biełowieżskoj puszczi” („Zapowiedniki Biełorussii. Issledowanija”. Wyp. 7, 1983), na stronach 8-9, znajdujemy następujący opis rzeki: „Rzeka Biała bierze początek z błota, znajdującego się na południowy wschód od wsi Omieleniec. Płynie po południowej granicy Puszczy Białowieskiej, oddzielając lasy Leśnictwa Dmitrowickiego. Długość rzeki 19 km, powierzchnia zlewni 258 km kw. W górnym biegu koryto ginie pośród wielkiego, osuszonego błota, pociętego kanałami. Przed osuszeniem rzeka płynęła przez błotnistą dolinę, miała wiele zakoli i odnóg. Szerokość doliny rzecznej: 200-400 m. W 1960 roku dolinę osuszono, a koryto rzeki wyprostowano. Szerokość koryta w górnym biegu 2-3 m, w dolnym 8-10 m. Głębokość 1-1,2 m. Dno zatorfione, rzadziej piaszczyste, brzegi spadziste”. (oprac. Piotr Bajko)

 

 

Copyright © 2008 - Encyklopedia Puszczy Białowieskiej, webmaster Stanisław Matlak