Inż. Józef Chorąży - nadleśniczy nadleśnictwa Hajnówka (1935-40)

Magister inżynier leśnictwa, adiunkt leśny w przedwojennej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białowieży oraz nadleśniczy Nadleśnictwa Hajnówka.

  Urodził się 4 lipca 1898 roku we Włodawie (woj. lubelskie). Ojciec Franciszek był dyplomowanym mistrzem murarskim, matka Jadwiga zajmowała się domem.

  Józef ukończył szkołę początkową we Włodawie, następnie gimnazjum prywatne w Siedlcach. W 1915 roku wyjechał wraz z siostrą i jej mężem, pracownikiem kolei, do Rosji. Tam, w Mozyrzu, otrzymał w 1918 roku maturę, po czym powrócił do kraju, do Włodawy. Po wycofaniu się Niemców w 1918 roku, wstąpił ochotniczo do wojska do 34 pp. (służył w okresie od 28 grudnia 1918 do 1 grudnia 1920 roku). Po demobilizacji rozpoczął studia na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

  Po ukończeniu studiów (dyplom nr 166 wydany dnia 3 kwietnia 1925 roku), z dniem 14 marca 1925 roku rozpoczął pracę w charakterze zarządcy lasów w majątku Obuchowiczów na Polesiu – Nadleśnictwo Hancewicze. Na tym stanowisku pozostawał do 31 grudnia 1926 roku. Z dniem 1 stycznia 1927 roku otrzymał stanowisko adiunkta leśnego w Nadleśnictwie Dziadowlańskim na terenie Puszczy Białowieskiej (mieszkał w Jasieniu). Od 1927 roku pracował jako leśniczy w Nadleśnictwie Białowieskim. 28 sierpnia 1928 roku zawarł związek małżeński z Emilią Fastner. Z tego związku urodziła się córka Jadwiga i syn Stanisław. W lipcu 1929 roku Józef Chorąży został mianowany prowizorycznym adiunktem leśnym w Nadleśnictwie Białowieskim.

 W dniu 25 sierpnia 1931 roku adiunkt stał się ofiarą bandyckiego napadu. Po południu, w kierunku jadącego na rowerze Józefa Chorążego, wracającego z inspekcji lasu, padły strzały oddane przez bandytę, który ukrywał się w lesie po napadzie na kierownika tartaku. Oddał on kilka strzałów. Jeden z pocisków strzaskał adiunktowi łokieć lewej ręki i utkwił w mięśniach brzucha, a drugi trafił w żuchwę i utkwił w mięśniach szyi, nie uszkadzając tętnicy szyjnej i kręgosłupa. Pracujący w pobliżu pracownicy leśni odstraszyli napastnika i przewieźli rannego do siedziby nadleśnictwa. Następnie został on przewieziony do szpitala kolejowego w Brześciu. Leczenie trwało kilka miesięcy. Ze względu na duży upływ krwi i osłabienie pacjenta, nie wyjmowano kuli tkwiącej w mięśniach szyi. Kula po pewnym czasie otorbiła się i została usunięta. Lekarzom nie udało się uruchomić stawu łokciowego. Staw ten w położeniu zgiętym pozostawał nieruchomy. Po wyczerpaniu możliwości leczenia w tym szpitalu, adiunkt został przewieziony do Warszawy do I Szpitala Okręgowego im. Marszałka J. Piłsudskiego, mieszczącego się przy ul. Nowowiejskiej. Po powrocie ze szpitala nadal pełnił swoje obowiązki w nadleśnictwie.

 1 lutego 1934 roku Józef Chorąży został przeniesiony do Dyrekcji Lasów Państwowych w Białowieży na stanowisko adiunkta leśnego. Z dniem 1 kwietnia 1935 roku został zwolniony z dotychczasowych obowiązków, powierzono mu natomiast stanowisko nadleśniczego Nadleśnictwa Hajnówka (oficjalnie objął je 10 kwietnia tegoż roku). Na tym stanowisku pracował do momentu przymusowego wywiezienia wraz z rodziną na Syberię w dniu 10 lutego 1940 roku.

  Na Syberii, w posiołku Gramatucha (obł. nowosybirska) rodzina Chorążych przebywała do momentu wypuszczenia z obozu na skutek umowy zawartej przez gen. Sikorskiego z rządem sowieckim. Następnie wyjechała do Buzułuku, skąd została skierowana na południe Kazachstanu. Józef był inwalidą i nie mógł służyć w wojsku. Zamieszkał z rodziną w kołchozie Kos-Aryk. Razem z żoną pracował przy nawadnianiu pól. W 1943 roku wyjechali z kołchozu do osady Glinkowo, gdzie Józef pracował w mleczarni. W 1944 roku Chorążowie otrzymali pracę w Polskim Domu Dziecka Nr 2 w Sajramie. Józef pracował w charakterze magazyniera, żona była wychowawczynią grupy dziewcząt. W Sajramie rodzina Chorążych przebywała do maja 1946 roku.

  Po powrocie do kraju Józef Chorąży otrzymał pracę w Departamencie Organizacji Pracy Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego w Warszawie. Pracował tutaj do osiągnięcia wieku emerytalnego, na emeryturę przeszedł z dniem 30 czerwca 1964 roku

  Został odznaczony: Srebrnym Krzyżem Zasługi na polu łowiectwa (1937), Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955), Srebrnym Krzyżem Zasługi (1956), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1964), Odznaką „Zasłużony dla Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego” (1976), Medalem 40-lecia Polski Ludowej (1984) oraz Krzyżem za udział w wojnie 1918-1920, wraz z awansem do stopnia podporucznika (1991).

  Józef Chorąży zmarł 25 stycznia 1994 roku, został pochowany na warszawskim cmentarzu Bródnowskim. (Oprac. Piotr Bajko)
 

Galeria