Orchowski Jerzy

Inżynier leśnictwa, nauczyciel botaniki i kilku innych przedmiotów w Technikum Leśnym w Białowieży.

Urodził się 6 sierpnia 1935 roku w Brześniaku (pow. koniński) w rodzinie Walentego i Ireny z domu Patrzykont. Miał dwie siostry: Stefanię i Halinę. Do wybuchu II wojny światowej rodzina mieszkała w Cieninie, gdzie ojciec pracował w mleczarni, a we wrześniu 1939 roku przeprowadziła się do nowo zbudowanego własnego domu w Golinie nad Wartą. We wrześniu 1940 roku ojciec za działalność konspiracyjną trafił do obozu w Inowrocławiu i zmarł w nim w 1941 roku.

Po zakończeniu wojny Jerzy ukończył podstawówkę i rozpoczął naukę w szkole metalurgicznej, z której jednak po pewnym czasie zrezygnował. Od 1951 roku kontynuował naukę w Technikum Leśnym w Brynku. Szczególnie upodobał sobie botanikę; pracował i poznawał roślinność w ogrodzie botanicznym, założonym przez inż. Henryka Edera.

Po ukończeniu technikum w 1955 roku otrzymał skierowanie do pracy w Rejonie Lasów Państwowych Miastko (OZLP w Szczecinku). Początkowo był zatrudniony jako rachmistrz w Nadleśnictwie Przytocko, a następnie na stanowisku podleśniczego w Nadleśnictwie Gumieńce.

Od grudnia 1955 do kwietnia 1958 roku odbywał służbę wojskową. Po powrocie z wojska rozpoczął pracę na terenie OZLP Poznań. Początkowo był kontraktowym praktykantem w Leśnictwie Rakowo (Nadleśnictwo Czerniejewo), a po roku awansował w nim na podleśniczego. W połowie września 1960 roku został leśniczym w leśnictwie przyszkolnym Zwierzyniec (Nadleśnictwo Moja Wola).

W 1961 roku rozpoczął studia zaoczne na Wydziale Leśnym Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. W tym czasie w nadleśnictwie był zatrudniony na stanowisku kasjera. Studia ukończył w 1966 roku, otrzymując dyplom inżyniera leśnika. Kontynuował pracę w Nadleśnictwie Moja Wola już jako adiunkt. Cały czas współpracował ze szkołą leśną w Mojej Woli i po pewnym czasie postanowił na stałe związać się ze szkolnictwem leśnym.

Z dniem 1 września 1968 roku rozpoczął pracę w Technikum Leśnym w Białowieży jako nauczyciel przedmiotów zawodowych. Uczył m.in. przyrodniczych podstaw gospodarki leśnej, ekonomiki leśnictwa i organizacji prac leśnych, ale serce oddał głównie botanice. Jesienią 1970 roku na terenie Parku Dyrekcyjnego założył ogródek botaniczny, a następnie alpinarium. W 1988 roku rosło w nich już 700 gatunków roślin zielnych. Była to wspaniała baza dydaktyczna do nauki kilku przedmiotów zawodowych. Prowadził też koło botaniczne, przygotowywał uczniów do olimpiad biologicznych oraz międzynarodowych zawodów szkół leśnych z zakresu botaniki leśnej. Zorganizował i wyposażył pracownię botaniki leśnej. Był recenzentem programu nauczania przyrodniczych podstaw gospodarki leśnej. Sprawował opiekę metodyczną nad nauczycielami rozpoczynającymi pracę, opiekował się też studentami wydziałów leśnego i biologii z Warszawy i Białegostoku, odbywających praktyki w Białowieży. Na emeryturę odszedł 31 sierpnia 1988 roku.

Przez pewien czas pracował jeszcze w Nadleśnictwie Białowieża, typując do usunięcia drzewa opanowane przez korniki. W tym czasie oddawał się też pasji wędkarskiej i myśliwskiej. Należał do Koła PZŁ „Puszcza”. Prowadził również kronikę życia rodzinnego oraz zawodowego.

Za swoją pracę otrzymał Nagrodę Ministra Oświaty i Wychowania (1977) i Nagrodę Kuratora Oświaty i Wychowania (1988). Wielokrotnie był nagradzany przez dyrektora szkoły. W 2005 roku otrzymał Brązowy Medal Zasługi Łowieckiej, a w 2001 roku – Kordelas Leśnika Polskiego.

Od 1961 roku pozostawał w związku małżeńskim z Hanną z domu Marzecką, absolwentką Technikum Leśnego w Mojej Woli. Z tego związku urodziło się dwóch synów: Ireneusz i Jan.

Zmarł 30 kwietnia 2025 roku. Został pochowany na cmentarzu w Białowieży.

Była dyrektor Technikum Leśnego w Białowieży, Anna Kulbacka, napisała o inż. Jerzym Michale Orchowskim obszerne wspomnienie, które zostało zamieszczone w „Głosie Białowieży” nr 5/2025.

(Oprac. Piotr Bajko)

Galeria